Kişnişin Bilinmeyen Dünyası
Adını çok duyduğumuz ama aslında neye benzediğini bilmediğimiz, bu yüzden de gereken kıymeti veremediğimiz bir ot kişniş baharatı. Görüntüsü maydanoza benziyor. Her bir bölümü ayrı bir lezzet içeriyor ve şifa dağıtıyor. Halk arasında olumsuz birçok eleştiriye maruz kalmış olsa da, eğer daha önce hiç denemediyseniz tüm bu eleştirileri önemsemeyin, bir an önce tadına bakın.
Kişniş otu maydanozgiller familyasından bir bitki. Yaklaşık 30 – 80 cm boyları arasında oluyor. Genellikle bir yıllık bir bitki ve bol güneşli, hafif toprakları seviyor. Mutfaklardaki tarihi MÖ 7000’lere kadar gidiyor ve bu özel bitki binlerce yılı aşıp bugünlere geliyor.
Geçmişte karşımıza çıktığı yerler oldukça ilginç. Mesela antik dünyanın ünlü hekimi Hipokrat’ın heybesinde de rastlıyoruz ona, Mısır’da firavun mezarlarında da. Ortaçağ’da afrodizyak olarak ta kullanılmış, Romalılar tarafından etleri muhafaza etmek içinde. Ve İncil’de ondan bahsediliyor, sağlığa ne kadar faydalı olduğu anlatılıyor.
Binlerce yıldır tüm dünyaya nam salan kişnişin ana yurdu Akdeniz havzasıdır. Ülkemizde de yaygın olarak yetiştirilmektedir. Özellikle Konya, Burdur, Isparta yörelerinde sıklıkla karşımıza çıkıyor.
Çoğu insan kişniş dendiğinde belki bilemeyebilir. Çünkü Doğu’ya doğru gidildikçe ona “aşotu” deniyor. Artvin’e doğru gelip Gürcistan’a geçtiğinizdeyse “kinzi” adını alıyor. Azerbaycan ve Hindistan mutfağının önde gelen lezzetlerinden. Tayland, Meksika derken okyanus ötesine kadar gidiyor. Bölgesine göre ona yumurcak, kişnit, Abaza otu, kuzbere veya kara kimyon denilebiliyor.
Kişniş otunun tazesi ayrı, tohumları ayrı kullanılıyor. Yeşil yapraklarını maydanoz gibi salatalarda ve bazı yemeklerde, tohumunu ise baharat olarak yine birçok yemekte kullanabilirsiniz. Semt pazarlarında en taze kişniş yapraklarını, aktarlardaysa tohumlarını bulabilirsiniz.
Bu kadar bilginin ardından kişniş faydaları ve zararları ve kullanıldığı yemek tariflerinden bahsetmeden geçmeyelim.
Yabancısı Olduğumuz Kişnişin Faydaları, Varsa Zararları Nelerdir?
Neredeyse her derde deva olan kişniş çok güçlü bir antioksidan. Birçok kanser türüne karşı koruyucu özellikte. Kalp ve damar sağlığını koruyor. Kan şekerini düzenliyor. Gözde ve deride oluşan bazı iltihaplanmalara iyi geliyor.
Kötü kolesterolün düşmanı. Özellikle besin zehirlenmelerine karşı hızlı bir çözüm. Afrodizyak etkisi var, kadınlarda cinsel isteği artırıyor. Stresi azaltıyor, vücudu rahatlatıyor ve uyku problemini çözüyor. Adet düzensizliğiniz varsa kesinlikle tüketmelisiniz.
Kansızlık yaşıyorsanız size iyi gelecektir. Peki, kişniş zayıflatır mı? Kişniş sindirim sisteminin hızlı çalışmasını sağlıyor, böylelikle besinler daha kısa sürede sindiriliyor ve bu durum kilo vermenize yardımcı oluyor.
Tüm bunların yanında kişnişin bazı zararları da var. Eğer gastrit, ülser ve reflü gibi sorunlar yaşıyorsanız dikkatli olmalısınız, bu tür mide rahatsızlıklarını tetikleyebiliyor. Karaciğer rahatsızlığı olanlara önerilmiyor ve hamilelerin kullanmadan önce doktorlarına danışmaları tavsiye ediliyor.
Kişniş Baharatı Hangi Yemeklere Katılıyor?
Kişniş en çok tavuk yemeklerine yakışıyor. Bunların yanında et yemeklerinde, patlıcan ve fasulyede, karalahanada, hatta balıklarda efsane lezzetler ortaya çıkarabiliyor. En güzel yanı da tohumlarından yapılan kişniş çayı. İçtiğiniz her bir bardak size şifa oluyor.
